Dubaj Prawdziwe oblicze | Jacek Pałkiewicz

Książka Dubaj, Prawdziwe oblicze • Słowo od wydawcy

Jacek Pałkiewicz obnaża prawdziwe oblicze świątyni luksusu oraz obala mit o ikonie ekscesów i ostentacyjnego zbytku.

Tak o emiracie nie pisał jeszcze nikt!

"Niewiele widziałem na świecie miejsc tak pełnych sprzeczności" - tak o arabskim emiracie pisze Jacek Pałkiewicz w swojej najnowszej książce Dubaj, Prawdziwe oblicze. Panuje przekonanie, że Dubaj to sułtańskie zbytki, godne raju Allacha. Rzeczywiście, pustynny klejnot, jedno z centrów globalnej gospodarki i najszybciej rozwijająca się metropolia na naszej planecie, każdego dnia stara się udowodnić światu, że nie ma sobie równych. W 1990 roku jego horyzont zdobił tylko jeden wieżowiec, dzisiaj jest ich kilkaset. Rozwój emiratu przyczynił się do stworzenia dwuznacznego i kontrowersyjnego modelu, widzianego jednocześnie jako przykład do naśladowania, ale również jako demonstracja alienacji i depersonalizacji człowieka i miejsca.

Z jednej strony Dubaj imponuje luksusem i rozmachem, kusi bogactwem i piękną pogodą, z drugiej - ze swoim ostentacyjnym zbytkiem i wszystkimi ekscesami jest jakby na pokaz. Pod wieloma względami niepokoi i dezorientuje tempem rozwoju. Dla jednych to miejsce wakacji w stylu Baśni z tysiąca i jednej nocy, dla innych gigantyczny plac budowy, miasto bez serca, z przemijającą niczym w hotelu atmosferą. Bez domowników, którzy by je kochali jak coś swojego i niezastąpionego. Bo na 100 mieszkających tu osób prawie 90 to ludzie przyjezdni, którzy wcześniej czy później wrócą do swoich domów.

Trzeba wiedzieć, że przepych, zrodzony w dużym stopniu z kredytów i ogromnej ilości obcego kapitału, opiera się tu na glinianym piedestale. Emirat jest dłużny wierzycielom ponad 100 miliardów dolarów. Wielu zadaje sobie pytanie, czy miastu, zbudowanemu po to, by wywołać zdumienie świata i wyprzedzić wyobraźnię człowieka, nie grozi fiasko na skutek mieszanki wybuchowej fuzji zwyrodniałych finansów i gigantyzmu infrastrukturalnego oraz niezdrowej gospodarki? Zresztą raz - w 2008 roku - się to już zdarzyło. "Następny raz byłby całkowitym krachem" - ostrzegają eksperci.

Pałkiewicz porównuje dubajskie księstwo do diamentu, którego skrzące się blaskiem kamienie szlachetne nobilitują i zapewniają niepowtarzalny urok. Ale ich przeciwległa, nieatrakcyjna powierzchnia, zwykle skrywa skazy. Autor odsłania fikcyjne życie polityczne, brak praw człowieka oraz niewolniczy wyzysk setek tysięcy azjatyckich robotników budowlanych. Pokazuje, że tak jak kilka tysięcy lat temu nadludzkim wysiłkiem pracy rzeszy niewolników faraonowie wznosili swoje fantastyczne budowle, tak dzisiaj kosztem nędznego wynagrodzenia rękami Hindusów i Pakistańczyków buduje się miasto postnaftowej epoki. Znając wyczulenie emirackich służb specjalnych na takie krytyki, można przypuszczać, że Autor tej książki nieodwołalnie wydał na siebie wyrok kilku ładnych lat mało komfortowego pobytu w dubajskim miejscu odosobnienia.

Książka Jacka Pałkiewicza wciągnęła mnie od pierwszego momentu, pobudziła wyobraźnię i ciekawość. Dubaj, o którym marzyłam i ten, który poznałam na łamach książki, to dwa nie mieszczące się w mojej wyobraźni światy. Od kilku lat planowałam odkrycie dla siebie tej atlantydzkiej tajemnicy. Fascynowały mnie opisy niewyobrażalnego bogactwa architektonicznego, kusiły atrakcyjne oferty turystyczne miasta-państwa, przedstawianego jako raj na ziemi. Publikacja, od której nie mogłam się oderwać, zniszczyła to marzenie, zrodziła bunt i wyzwoliła emocje, których się nie spodziewałam. Z każdą przeczytaną stroną nabierałam przekonania, że emirat nigdy nie stanie się miejscem mojego wakacyjnego relaksu. Nie odpocznę wśród milionów ton betonu i szkła, bez kontaktu z naturą, nie zachwycą mnie oferty najwspanialszych centrów handlowych czy superhoteli, bo dziś wiem już, że wszystko to jest wynikiem niewolniczej pracy ludzi przyczajonych w pobliskich gettach. Nie chcę należeć do tabunu zachwyconych Dubajem turystów, bezrefleksyjnie rozdziawiających gęby nad luksusem świata emirackich despotów. Taką decyzję podjęłam po lekturze tej książki. Polecam ją każdemu, kto jak ja marzy o wizycie w tej mitycznej stolicy luksusu.

Iza Owczarek

• • •

"Pałka" zabiera nas do współczesnego Babilonu. To pasjonująca i niebezpieczna eskapada. Jacek pokazuje cenę wybudowania raju na piaskach pustyni. Dubaj kapie złotem i krwią. Ale dla mnie najważniejsza w tej książce jest nieplanowana podróż w głąb jego serca. Surwiwalowy twardziel odsłania się jako romantyczny kochanek, którego życiem może wstrząsnąć płatek róży.

Jan Grzegorczyk

• • •

Z Jackiem od lat łaczy nas pistolet w kieszeni, miłość do przygody i dorosłe męskie koleżeństwo. Książki pisze szybkim, żołnierskim językiem, który lubię. A teraz ta opowieść o Dubaju: ostentacyjny przepych, w jakim żyją wnukowie Beduinów, a z drugiej strony to, czego turyści nigdy nie zobaczą, bo monarchia absolutna nie chce, by świat widział zaplecze emiratu. I wreszcie wątek liryczny: tą podróżą do Dubaju Jacek spłaca dług wobec Lindy - po czterdziestu latach małżenstwa po raz pierwszy jadą na wspólne (pięciogwiazdkowe) wakacje.

Wojciech Cejrowski

• • •

Dubaj Jacka Pałkiewicza to w istocie koniec pewnego świata. Oto bywalec amazońskiej selwy, eksplorator Syberii i odkrywca trafia między wieżowce i tłumy turystów. Trochę jakby zabrakło już na ziemi terenów dziewiczych, jakby dotkliwie zaczął go przytłaczać brak przestrzeni. Desperacja? A może - odwrotnie - podyktowane dojrzałością odkrycie, że dżungla jest między ludzmi, że to najbardziej niezbadany wymiar rzeczywistości? A dobro i zło, to, co w świecie najważniejsze, właśnie tu jest ukryte najgłębiej? Fascynująca jest ta praca odkrywcy w świecie szejków, klanów plemiennych, rosyjskich prostytutek i pakistańskich niewolników. Dowiadujemy się czegoś nowego o świecie. Tym najbardziej współczesnym ze światów.

Bogusław Chrabota "Rzeczpospolita"

• • •

Dubaj to skrzący blaskiem diament. Tyle że z licznymi skazami.

Beata Tyszkiewicz